श्रावण सुरु हुँदैछ : हरियालीमा डुब्ने नेपाल

नेपालमा हिन्दू धर्मअनुसार विशेष धार्मिक, सांस्कृतिक र प्राकृतिक महत्व बोकेको महिना हो श्रावण। असार सकिएपछि सुरु हुने श्रावण महिनालाई हरियाली, भक्तिभाव, व्रत, पूजा र प्रकृति नजिक हुने अवसरको रूपमा लिइन्छ। झरीको साथसाथै प्रकृतिको हरियालीमा डुब्ने यो महिना श्रद्धा, आस्था र प्रेमको प्रतीक पनि हो।

श्रावणको धार्मिक महत्व

श्रावण महिनालाई विशेषगरी भगवान शिव को प्रिय महिनामानिन्छ। पुराणहरू अनुसार, समुद्र मन्थनका क्रममा निस्किएको हलाहल विष भगवानशिवले आफ्नो कण्ठमा थामेका थिए। त्यसपछि भगवान शिवको क्रोध शान्त पार्न देवताहरूलेश्रावण महिनाभर उनलाई जल चढाएका थिए। त्यही कारण, यस महिनामा शिवको पूजा–आराधना विशेष रूपमागरिन्छ।

श्रावण सोमबारको व्रत

श्रावण महिनाभर प्रत्येक सोमबार व्रत बस्ने परम्परा विशेष छ। विशेष गरी कुमारी युवतीहरू यो व्रत बस्छन्। यस व्रतको धार्मिक विश्वास अनुसार, भगवान शिव प्रसन्न भएर व्रतीलाई राम्रो जीवनसाथी प्रदान गर्नुहुन्छ भन्ने मान्यता छ।

व्रत बस्ने तरिका:

·      बिहान स्नान गरेर शुद्ध वस्त्र लगाउने

·      व्रत बस्ने प्रण गरी शिवजीको पूजा गर्ने

·      बेलुका शिव मन्दिर गई जल, दूध, बेलपत्र, धतूरा, गाजर आदिले पूजा गर्ने

·      व्रत अवधिमा सात्विक खाना खाने वा केवल फलाहार गर्ने

हरियो चुरा, पोते र मेहन्दीको महत्व

श्रावण महिनामा युवतीहरू हरियो चुरा, हरियो पोते, र मेहन्दी लगाउँछन्। हरियो रंगले समृद्धि, सौभाग्य र नयाँ जीवनको संकेत दिन्छ। विशेष गरि विवाहित महिलाले पतिको दीर्घायुको कामनाका लागि हरियो पोशाक, मेहन्दी र चुरा लगाउने परम्परा छ।

प्राकृतिक पक्ष र हरियाली

श्रावण महिनामा झरीका कारण नेपालभर हरियालीले ढाकिन्छ। खेतबारीहरू हराभरा हुन्छन्, र जंगलहरूमा नयाँ जीवनको संचार हुन्छ। हरियाली तीज को पूर्वसन्धिमा देखिने यो महिनाले प्रकृतिको सौन्दर्य झन् निखारिएको देखिन्छ।

अन्य विशेषता र पर्वहरू

नाग पञ्चमी: सर्पहरूको पूजा गरिन्छ, नाग देवताको रेखदेखको कामना गरिन्छ।

जनै पूर्णिमा: दाजु–बहिनीको सम्बन्ध बलियो बनाउने दिन, यसै दिन रक्षा बन्धन पनि मनाइन्छ।

गाईजात्रा, कृष्ण जन्माष्टमी, र तीज पनि यही महिनामा पर्ने भएकाले सांस्कृतिक हिसाबले श्रावण निकै विशेष छ।

निष्कर्षमा

श्रावण महिना नेपाली समाजको धार्मिक श्रद्धा, सांस्कृतिक रीतिरिवाज, र प्राकृतिक प्रेमको मिलन हो। शिव भक्ति, व्रत, हरियाली र उत्सवले भरिएको यो महिनाले मानिसहरूलाई अध्यात्म र प्रकृतिसँग जोड्ने काम गर्छ।

श्रावणको पावन महिनामा तपाईंलाई शुभकामना!