बुद्ध जयन्ती, जसलाई बुद्ध पूर्णिमा पनि भनिन्छ, बौद्ध धर्मावलम्बीहरूको लागि एक अत्यन्त पवित्र तथा महत्वपूर्ण पर्व हो। यो पर्व प्रत्येक वर्ष वैशाख शुक्ल पूर्णिमाको दिन मनाइन्छ, जुन दिन गौतम बुद्धको जन्म, बोधि प्राप्ति (ज्ञान प्राप्ति), र महापरिनिर्वाण (मृत्यु) भएको मानिन्छ।

गौतम बुद्धको जीवन

गौतम बुद्धको जन्म लुम्बिनी, नेपालमा ई.पू. ५६३ तिर भएको थियो। उहाँको वास्तविक नाम सिद्धार्थ गौतम थियो। एक शाही परिवारमा जन्मिए तापनि, उहाँले संसारको दुःख देखेर सत्तालाई त्यागेर ज्ञानको खोजीमा निस्किनुभयो। लामो साधनापछि उहाँले बोधगयामा पीपलको बोटमुनि ध्यान गर्दै ज्ञान प्राप्त गर्नु भयो र त्यसपछि बुद्ध बन्नुभयो – अर्थात् 'बोद्धिक रूपले जागृत व्यक्ति'।

बुद्ध जयन्ती कसरी मनाइन्छ?

नेपाल तथा संसारभरका बौद्ध धर्मावलम्बीहरूले यो दिन विभिन्न धार्मिक र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरूमार्फत मनाउँछन्:

• लुम्बिनी, स्वयम्भूनाथ, बौद्धनाथ लगायतका पवित्र स्थलहरूमा पूजा तथा दर्शन
• बत्ति बाल्ने, मन्त्र जप्ने र ध्यान गर्ने
• दान धर्म गर्ने — भिक्षुहरूलाई खाना तथा अन्य आवश्यक सामग्री दिने
• शान्ति पदयात्रा, बुद्धका उपदेशहरूको प्रचार गर्ने कार्यक्रम
• विपश्यना ध्यान र बौद्ध साहित्य वाचन

बुद्ध जयन्तीको सन्देश

बुद्ध जयन्ती केवल एक पर्व होइन, यो दया, अहिंसा, करुणा, र आत्मबोध को सन्देश हो। आजको अस्तव्यस्त र तनावग्रस्त जीवनशैलीमा बुद्धका उपदेशहरूले हामीलाई शान्ति र मार्गदर्शन प्रदान गर्छन्।

शान्ति, प्रेम र करुणाको मार्गमा हिँडौं। सबैमा शुभ बुद्ध जयन्तीको मंगलमय शुभकामना!