राजा फर्काउने कि गणतन्त्र जोगाउने? पोल सर्वेक्षण विश्लेषण

यो पोल "राजा फर्काउने कि गणतन्त्र जोगाउने?" जनताको व्यापक मागको आधारमा सञ्चालन गरिएको हो। यसको नतिजा विभिन्न उमेर समूहको प्राथमिकतामा आधारित छ, किनकि उमेरले राजनीतिक चासोमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ ।

नेपालको शासन प्रणाली

यस सर्वेक्षणले नेपालमा पुस्तागत विभाजन देखाएको छ। ३६-४५ उमेर समूहको पुरानो पुस्ताले लोकतन्त्रको समर्थन गरेको छ भने १८-३५ उमेर समूहले गणतान्त्रिक लोकतन्त्रको पक्षमा समर्थन जनाएका छन्। गण्डकी प्रदेश लोकतन्त्रको समर्थनमा देखिएको छ भने मधेश प्रदेश राजतन्त्रको पक्षमा उभिएको छ। यसले देखाउँछ कि युवाहरू लोकतान्त्रिक प्रणालीलाई प्राथमिकता दिन्छन्, जबकि पुरानो पुस्ताले स्थायित्वका लागि राजतन्त्रलाई रोज्न सक्छन्।

राष्ट्रिय नेतृत्वको प्राथमिकता

३६-४५ उमेर समूह र मधेश प्रदेशले राष्ट्रप्रमुखको रूपमा राजालाई समर्थन गरेको देखिन्छ। यो अतीतको स्थायित्वप्रति आकर्षण वा वर्तमान राजनीतिक नेतृत्वप्रति असन्तोषको संकेत हुन सक्छ।

राज्य धर्म

उमेरका आधारमा धार्मिक प्राथमिकतामा भिन्नता देखिन्छ। ३६-४५ उमेर समूहले नेपाललाई हिन्दू राष्ट्र बनाउन चाहन्छ, जबकि १८-२५ उमेर समूहले धर्मनिरपेक्षताको पक्षमा छन्। यसले युवा पुस्तामा धार्मिक समावेशिताको पक्षमा परिवर्तनको संकेत गर्छ।

प्रशासनिक संरचना

३६-४५ उमेर समूह र मधेश प्रदेशले पुरानो "५ विकास क्षेत्र र १४ अञ्चल" प्रणालीलाई पुनर्स्थापना गर्न चाहन्छन्, जसले संघीय प्रणालीप्रति असन्तोष देखाउँछ।

प्रधानमन्त्री चयन

२६-३५ उमेर समूह प्रत्यक्ष जननिर्वाचनको पक्षमा रहेका छन्। यसले संसदीय प्रणालीमा असन्तोष र प्रत्यक्ष नेतृत्व चयनको चाहना दर्शाउँछ।

राजनीतिक प्रणाली

३६-४५ उमेर समूह बहुदलीय प्रणालीको पक्षमा छन् भने २६-३५ उमेर समूह एकदलीय प्रणाली चाहन्छ। यसले युवा पुस्तामा राजनीतिक अस्थिरता र गठबन्धन सरकारहरूको असन्तुष्टि देखाउछ।

राजतन्त्र प्रणालीको प्राथमिकता

२६-३५ उमेर समूह र गण्डकी प्रदेशले संवैधानिक राजतन्त्रको समर्थन गरेको देखिन्छ। यसले लोकतन्त्र र राजतन्त्रको संयोजन खोज्ने प्रवृत्तिलाई दर्शाउँछ।

लोकतन्त्र र राजतन्त्र बीचको विभाजन

लोकतन्त्र र राजतन्त्र बीच थोरै मात्र अन्तर छ, जसले नेपालको राजनीतिक बहस अझै पनि प्रतिस्पर्धात्मक रहेको देखाउँछ।

समग्र सहभागिता प्रवृत्ति

सर्वेक्षणमा लिङ्गको आधारमा पुरुष सहभागिता ५९.६८% र महिलाको सहभागिता १.६७% मात्र देखिएको छ, जसले राजनीतिक संलग्नतामा लिङ्ग असमानता प्रकट गरेको छ । उमेर समूहको हिसाबले २६-३५ उमेर समूहले ४१.४९% र ३६-४५ उमेर समूहले ३१% सहभागिता जनाएका छन्। शिक्षा स्तरको हिसाबले स्नातक तहका सहभागीहरू सबैभन्दा सक्रिय देखिएछ। साथै सातै प्रदेशबाट समान सहभागिता देखिएको छ, जसले देशव्यापी चासो र राजनीतिक मुद्दामा सबैको चासो रहेको देखाएकोछ।

सर्वेक्षणको निष्कर्ष

सर्वेक्षणको नतिजाले नेपालको राजनीतिक परिप्रेक्ष्यमा पुस्तागत र क्षेत्रीय विभाजनलाई प्रकट गरेको छ। युवा मतदाताहरू गणतान्त्रिक लोकतन्त्र र प्रत्यक्ष निर्वाचनको पक्षमा छन् भने पुरानो पुस्ताले राजतन्त्र र हिन्दू राष्ट्रवादको समर्थन गरेका छन्। मधेश प्रदेशको राजतन्त्रप्रतिको बलियो समर्थनले संघीय प्रणालीप्रति असन्तोष प्रकट गरेको छ भने गण्डकी प्रदेशको संवैधानिक राजतन्त्रप्रतिको रुचिले सन्तुलित शासन प्रणालीको आवश्यकता देखाउँछ। महिलाको कम सहभागिता राजनीतिक संलग्नतामा लिङ्ग असमानताको संकेत हो। यी विश्लेषणहरूले नेपालको राजनीतिक परिदृश्यमा सम्भावित परिवर्तनहरूको आधार प्रदान गर्छ।

अस्वीकृति

यो सर्वेक्षण सीमित नमुना मात्र प्रतिनिधित्व गर्दछ र नेपालभरिका सबै नागरिकको विचार पूर्ण रूपमा नसमेट्न सक्छ। नतिजामा देखिएको जनमत नेपालमा वर्तमान राजनीतिक अस्थिरताप्रति असन्तोषको प्रतिबिम्ब हुन सक्छ।