अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले रुसी समकक्षी भ्लादिमिर पुटिनसँगको बहुप्रतीक्षित फोन वार्ताअघि युक्रेनमा शान्ति सम्झौताका "धेरै तत्वहरू" मा सहमति भइसकेको बताएका छन्।

ट्रम्पले सामाजिक सञ्जाल 'ट्रुथ सोसल' मा पोस्ट गर्दै मंगलबार बिहान पुटिनसँग वार्ता हुने जानकारी गराएका छन्। उनले शान्ति सम्झौताको लागि सहमति भए पनि अझै धेरै काम गर्न बाँकी रहेको बताएका छन्। ट्रम्पले लेखेका छन्, "हरेक हप्ता दुवै पक्षबाट २,५०० सैनिकको मृत्यु भइरहेको छ, यो अब अन्त्य हुनुपर्छ। म राष्ट्रपति पुटिनसँगको कुराकानीका लागि उत्साहित छु।"

यसअघि, ट्रम्पले पत्रकारहरूलाई सम्बोधन गर्दै शान्ति सम्झौता, युद्धविराम र स्थायी शान्ति स्थापनाका लागि पहल गर्ने आफ्नो योजनाको बारेमा जानकारी गराएका थिए। तर, सो वार्ता कति सफल हुने भन्ने विषयमा ट्रम्प प्रशासन भित्रै विभिन्न मतहरू देखिएका छन्।

युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीले भने पुटिनलाई युद्ध लम्ब्याएको आरोप लगाउँदै, "यो प्रस्ताव धेरै पहिले नै कार्यान्वयन गर्न सकिन्थ्यो," भनी टिप्पणी गरेका छन्। उनले युद्धका हरेक दिन मानव जीवनका लागि महत्त्वपूर्ण हुने भएकाले छिटो समाधान निकाल्नुपर्ने बताए।

अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोका अनुसार साउदी अरेबियाको जेद्दामा युक्रेनी अधिकारीहरूसँगको भेटपछि वार्ताको 'मुख्य बुँदा' शान्ति प्रक्रियाको रूपरेखा थियो, न कि विशेष सर्तहरू। त्यस्तै, बिहीबार मस्कोमा पुटिनसँग भेटेका अमेरिकी राजदूत स्टिभ विटकफले पनि संयमित प्रतिक्रिया दिएका छन्।

बेलायत र फ्रान्सले पुटिनलाई शान्ति सम्झौताप्रति गम्भीर रहेको प्रमाणित गर्न आग्रह गरेका छन्। फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनले युद्धविरामको पक्षमा जेलेन्स्कीको निर्णयको प्रशंसा गर्दै रुसलाई पनि त्यही कदम चाल्न चुनौती दिएका छन्। म्याक्रोनले 'X' मा पोस्ट गर्दै, "अब मृत्यु रोक्नुपर्छ। विनाश अन्त्य हुनुपर्छ। बन्दुकहरू चुप लाग्नुपर्छ," भनेका छन्।

बेलायतका विदेश सचिव डेभिड लामीले पुटिनले 'पूर्ण र बिना शर्त युद्धविराम' मा सहमति जनाउनुपर्ने बताएका छन्। उनले बेलायती सांसदहरूलाई सम्बोधन गर्दै रूस वार्ताप्रति गम्भीर रहेको कुनै संकेत नदेखिएको दाबी गरे। उनले चेतावनी दिँदै भने, "बेलायत र यसको सहयोगीहरूसँग रूसलाई गम्भीरतापूर्वक वार्तामा ल्याउने थप उपायहरू छन्।"

ह्वाइट हाउसका प्रवक्ताहरूले ट्रम्प-पुटिन वार्ताबारे थप आशावादी प्रतिक्रिया दिँदै युक्रेनमा शान्ति "यति नजिक कहिल्यै नभएको" बताएका छन्। ह्वाइट हाउसकी प्रेस सचिव क्यारोलिन लेभिटले ट्रम्प शान्ति सम्झौता सुरक्षित गर्न प्रतिबद्ध रहेको बताइन्। उनले विशेष रूपमा रूस-युक्रेन सीमामा रहेको एउटा पावर प्लान्टबारे छलफल गर्ने योजना रहेको जानकारी दिइन्।

यो पावर प्लान्ट सम्भवतः जापोरिझिया आणविक ऊर्जा केन्द्र हो, जुन मार्च २०२२ देखि रुसी सेनाको नियन्त्रणमा छ। युद्धका कारण यस क्षेत्रमा आणविक दुर्घटनाको जोखिम कायमै छ।

आइतबार, युद्धविराम वार्तामा के सहुलियतहरू हुने भन्नेबारे सोधिएको प्रश्नमा ट्रम्पले भनेका थिए, "हामी भूभागबारे कुरा गर्नेछौं। हामी पावर प्लान्टहरूबारे कुरा गर्नेछौं [...] हामी पहिले नै निश्चित सम्पत्तिहरू विभाजनबारे छलफल गरिरहेका छौं।"

क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभले नेताहरूले के छलफल गर्नेछन् भन्नेबारे जानकारी दिन अस्वीकार गरेका छन्। उनले भने, "हामी कहिल्यै त्यसबारे पहिल्यै खुलासा गर्दैनौं।"

रुसी राष्ट्रपति पुटिनले युद्धविरामको समर्थन गरे पनि, उनले आफ्ना सर्तहरूको सूची प्रस्तुत गरेका छन्। विवादको एक प्रमुख क्षेत्र रूसको पश्चिमी कुर्स्क क्षेत्र हो, जहाँ गत अगस्टमा युक्रेनी सेनाले आक्रमण सुरु गरेको थियो। पछिल्ला हप्ताहरूमा रूसले उक्त क्षेत्र पुनः कब्जा गर्न जोड दिएको छ, र पुटिनले हालै कुर्स्क पूर्ण रूपमा आफ्नो नियन्त्रणमा रहेको दाबी गरेका छन्।

शान्ति प्रस्तावबारे गत हप्ता साउदी अरेबियामा युक्रेनी र अमेरिकी प्रतिनिधिहरूबीच छलफल भएको थियो। वार्तापछि ३० दिने युद्धविराम प्रस्ताव गरिएको थियो, जसलाई युक्रेनले स्वीकार गर्न इच्छुक रहेको बताएको छ।

मंगलबार, फ्रान्सका राष्ट्रपति म्याक्रोन र क्यानडाका नवनिर्वाचित प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीबीच भएको भेटमा दुबै नेताले युक्रेनलाई निरन्तर समर्थन दिने र रूससँग स्पष्ट प्रतिबद्धता माग गर्ने बताएका छन्।