डिसेम्बर २०२२ मा, विज्ञान सञ्चालन सुरु गरेको छ महिनाभन्दा कम समयपछि, नासाको जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपले पहिले कहिल्यै नदेखिएको कुरा प्रकट गर्‍यो: धेरै रातो वस्तुहरू, जुन आकाशमा साना देखिन्छन्, र जसलाई वैज्ञानिकहरूले चाँडै "साना रातो थोप्लाहरू" (LRDs) भनेर नाम दिए। यद्यपि यी थोप्लाहरू धेरै प्रचुर मात्रामा छन्, अनुसन्धानकर्ताहरू अझै पनि तिनीहरूको प्रकृति, तिनीहरूको अनौठो रङको कारण, र तिनीहरूले प्रारम्भिक ब्रह्माण्डको बारेमा के जानकारी दिन्छन् भन्ने विषयमा अन्योलमा छन्।

खगोलविद्हरूको टोलीले हालै LRDs को सबैभन्दा ठूलो नमूना तयार पारेका छन्, जसमा लगभग सबै बिग ब्याङ्ग पछि पहिलो १.५ अर्ब वर्षभित्र अवस्थित थिए। तिनीहरूले पत्ता लगाए कि नमूनामा रहेका LRDs को ठूलो भागले बढ्दो सुपरमासिभ ब्ल्याक होल भएको सङ्केत देखाएको छ।

"वेबले पत्ता लगाएका वस्तुहरूको यो नयाँ समूहले हामीलाई छक्क बनाएको छ। हामीले तल्लो रेडशिफ्टमा तिनीहरूको एनालगहरू देखेका छैनौं, त्यसैले यी वस्तुहरू पहिले कहिल्यै देखिएका थिएनन्," वाटरभिल, मेनस्थित कोल्बी कलेजका डेल कोसेभस्की, अध्ययनका प्रमुख लेखकले भने। "यी साना रातो थोप्लाहरूको प्रकृति र ब्ल्याक होलको वृद्धि तिनीहरूको प्रकाशमा हावी छ कि छैन भनेर अध्ययन गर्न ठूलो काम भइरहेको छ।"

साना रातो थोप्लाहरूको अध्ययन

खगोलविद्हरूको टोलीले विभिन्न सर्वेक्षणहरूबाट जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपको डेटा प्रयोग गरी "साना रातो थोप्लाहरू" को ठूला नमूनाहरू तयार पारे। तिनीहरूको नमूनाबाट, तिनीहरूले पत्ता लगाए कि यी रहस्यमय रातो वस्तुहरू बिग ब्याङ्गको करिब ६० करोड वर्षपछि ठूलो संख्यामा देखा पर्छन् र करिब १.५ अर्ब वर्षपछि तीव्र रूपमा घट्छन्।

टोलीले यी वस्तुहरूलाई अध्ययन गर्न नयाँ विधिहरू अपनाएको थियो, जसले तल्लो रेडशिफ्टको दायरामा यी वस्तुहरूलाई विस्तृत रूपमा हेर्न सहयोग पुर्‍यायो। तिनीहरूले RUBIES (Red Unknowns: Bright Infrared Extragalactic Survey) अन्तर्गत केही LRDs का स्पेक्ट्रोस्कोपिक डेटा पनि अध्ययन गरे। तिनीहरूले पत्ता लगाए कि करिब ७०% वस्तुहरूले सुपरमासिभ ब्ल्याक होल वरिपरि ग्यासको तीव्र गति घुमिरहेको प्रमाण देखाएका छन्।

प्रारम्भिक ब्ल्याक होलको झलक

टोलीको अनुसन्धानले देखायो कि धेरै LRDs ब्ल्याक होलको वृद्धि (जसलाई सक्रिय ग्यालेक्टिक न्यूक्लिअस पनि भनिन्छ) सँग सम्बन्धित छन्। यसले प्रारम्भिक ब्रह्माण्डमा ब्ल्याक होलको विकासबारे नयाँ जानकारी दिएको छ।

अध्ययनका सहलेखक, टेक्सस विश्वविद्यालयका स्टीभन फिन्केलस्टेन भन्छन्, "यी उच्च रेडशिफ्ट स्रोतहरू बिग ब्याङ्ग पछि निश्चित बिन्दुमा देखिन्छन्। यदि तिनीहरू ब्ल्याक होलहरू बढ्दै छन् भने, यसले ब्रह्माण्डको प्रारम्भिक चरणमा ब्ल्याक होलको वृद्धि बारे संकेत दिन्छ।"

ब्रह्माण्डविज्ञानमा नयाँ दृष्टिकोण

जब LRDs पहिलोपटक पत्ता लाग्यो, केही वैज्ञानिकहरूले ब्रह्माण्डविज्ञान "भंग भएको" सुझाव दिएका थिए। टोलीको अनुसन्धानले यो पुष्टि गर्‍यो कि यी वस्तुहरूबाट आउने धेरैजसो प्रकाश ताराहरूबाट होइन, ब्ल्याक होलहरूबाट आउँछ।

अध्ययनका सहलेखक, टेक्सस विश्वविद्यालयका एन्थोनी टेलर भन्छन्, "यसरी नै ब्रह्माण्ड तोड्ने समस्या समाधान गरिन्छ।"

भविष्यका अनुसन्धानहरू

LRDs ले अझै धेरै प्रश्नहरू उठाएका छन्। वैज्ञानिकहरूले अझै बुझ्नुपर्नेछ कि यी वस्तुहरू तल्लो रेडशिफ्टमा किन देखिँदैनन्। टोलीले यो प्रश्नको उत्तर खोज्न विभिन्न दृष्टिकोणहरू प्रयोग गर्दैछ।

"साना रातो थोप्लाहरूको अनौठोपनलाई व्याख्या गर्न धेरै सम्भावित विधिहरू छन्," कोसेभस्की भन्छन्। "मोडेल र अवलोकनहरूबीचको सन्तुलन खोज्ने प्रयास भइरहेको छ।"

यी नतिजाहरू नेशनल हार्बर, मेरील्याण्डमा आयोजित अमेरिकन एस्ट्रोनोमिकल सोसाइटीको बैठकमा प्रस्तुत गरिएका थिए।

"स्रोत: नासाको जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपको अनुसन्धान"